زخم ناشی از عمل جراحی سزارین درد زیادی را برای مادر به همراه دارد و عدم تحمل این درد و یا عدم آگاهی از نحوه کنترل این درد، ممکن است بر تغذیه نوزاد با شیر مادر تأثیر منفی بگذارد و حتی ممکن است افسردگی بعد از زایمان را تشدید کند و از لحاظ روحی بر سلامت مادر و نوزاد تأثیر منفی بگذارد.

مراقبت‌های پس از زایمان سزارین

- بسیاری از زنان قبل از زایمان، به این دلیل سزارین را انتخاب می‌کنند تا از درد زایمان طبیعی فرار کنند، بی خبر از آن که ممکن است درد ناشی از جراحت سزارین بسیار دردناک باشد.

به عبارت دیگر باید به این دسته از مادران که هیچ‌گونه منع پزشکی برای انجام زایمان طبیعی را ندارند، اطلاع و آگاهی کافی دهیم که انجام سزارین به معنای درد کمتر نمی‌باشد.

- پزشک متخصص پس از انجام سزارین، داروهای مسکن را برای درد این مادران تجویز می‌کند، اما اگر باز هم درد غیر قابل تحملی برای مادر ایجاد شود، می‌تواند از پزشک خود درخواست داروی مسکن بیشتری کند.

- چند ساعت پس از زایمان سزارین، به مادران توصیه می‌شود که راه رفتن را شروع کنند. قدم زدن و راه رفتن نفخ مادر را از بین می‌برد. بسیاری از دردهای مادر سزارینی به علت جمع شدن گازها درون بدن اوست که با راه رفتن معمولا برطرف می‌شود.

- اولین بار قدم زدن پس از زایمان سزارین، معمولا تجربه‌ای همراه با درد شدید است و فرد احساس می‌کند که بخیه ها ممکن است پاره شوند. اگر احساس می‌کنید که نمی‌توانید بر روی پاهایتان بایستید، از پرستار خود کمک بگیرید.

- به علت فشار آمدن به بخیه های جراحی، مادر سزارینی حتی‌المقدور باید از خندیدن زیاد، سرفه و عطسه شدید پرهیز کند.

- به محض مشاهده هر گونه عفونت، ورم و قرمزی در محل بخیه های خود، فورا باید به پزشک متخصص خود اطلاع دهید.

- طی روزهای اول پس از سزارین، هر چند ساعت یک‌بار محل بخیه های خود را بررسی کنید تا هر گونه علامت غیر طبیعی و قرمز شدگی را متوجه شوید و فورا به پزشک خود اطلاع دهید.

- استراحت کردن در روزهای اول پس از زایمان سزارین به مادران توصیه می‌شود. استراحت کردن و خوابیدن کافی سبب تسریع در بهبودی بخیه های سزارین می‌شود.

- اگر می‌توانید از فردی مانند مادر و خواهر و یا دوست خود بخواهید در روزهای اول پس از زایمان سزارین، به شما در کارهای مربوط به بچه داری و خانه داری کمک کند.

- اگر فردی بودید که تمایل به زایمان طبیعی داشتید، اما به هر علتی قادر به انجام آن نشدید و به صلاح پزشک خود، زایمان سزارین برای شما ترجیح داده شد ممکن است از لحاظ روحی در فشار باشید. بنابراین باید سعی کنید تا از ورود هر گونه فکر منفی در خصوص ناتوانی در این امر جلوگیری کنید و تنها به این فکر کنید که نوزاد سالم و کاملی خدا به شما عطا کرده است و دیگر خود را نباید ناراحت کنید. به اطرافیان و مخصوصا همسر این فرد توصیه می‌شود که از ایجاد افکار منفی در منزل خودداری کنند تا مادر به افسردگی مبتلا نشود.

- این دسته از مادران باید علاوه بر رعایت بهداشت در محل بخیه های خود، خون‌ریزی واژن را تحمل کنند و نظافت این محل را رعایت کنند.

- مادرانی که زایمان سزارین انجام داده‌اند، می‌توانند از کیسه یخ برای جلوگیری از ورم محل بخیه استفاده کنند. کیسه یخ را هر سه ساعت یکبار چند دقیقه بر روی محل بخیه قرار دهید تا ورم آن فروکش کند. ورم این منطقه خطرناک می‌باشد و می‌تواند درد شما را افزایش دهد. اگر پس از چند روز که از این روش استفاده کردید، باز هم در این محل ورم وجود داشت، سریعا پزشک زنان خود را در جریان قرار دهید.

- زخم محل بخیه جراحی خود را روزانه بررسی کنید تا اگر ترشح و عفونتی کرده است، آن را سریعا به پزشک خود اطلاع دهید و راهکارهای درمانی را انجام دهید.

- با صلاح‌دید پزشک خود می‌توانید از آلوئه ورا برای درمان زخم خود استفاده کنید. دو تا سه بار در روز محل زخم خود را با آلوئه ورا به آرامی ماساژ دهید تا زخم آن سریع‌تر بهبود یابد. بهبود بخیه ها حدود 6 تا 8 هفته به طول می انجامد. بنابراین اگر پس از یک ماه، بهبودی بخیه ها حاصل نشد، نگران نشوید.

- اگر به طور ناگهانی با خون‌ریزی محل بخیه ها مواجه شدید، سریعا به پزشک خود اطلاع دهید.

- فعالیت‌های روزانه خود را تا مدتی پس از زایمان سزارین کاهش دهید، زیرا احتمال خون‌ریزی و عفونت و ورم محل بخیه به علت فعالیت بدنی زیاد وجود دارد. در صورت عرق کردن محل بخیه، نسبت به نظافت آن اقدام کنید تا دچار عفونت نشوید. رعایت این نکته مخصوصا در فصول گرم سال بسیار حائز اهمیت است.

- رعایت برنامه غذایی مناسب برای جلوگیری از یبوست و تسریع بهبودی محل زخم بسیار توصیه می‌شود.

- سعی کنید حداقل یک ماه پس از زایمان، با همسر و نوزاد خود به تفریح بروید و به فکرتان استراحت بدهید تا تمام دردها و سختی‌هایی را که برای به دنیا آوردن فرزند عزیزتان تحمل کرده اید، فراموش کنید.

زهره لطیفی

بخش سلامت تبیان